De politiekas is leeg

Op 8 mei konden we lezen dat er bespaard diende te worden op de diensten van de lokale politiezone Antwerpen. Na de vette jaren waarbij dienstreizen, nieuwe combi’s, een nieuw mastergebouw, … de gewoonste zaak ter wereld waren, volgt nu de ontnuchtering. De kas is leeg. Lees hieronder de tussenkomst van raadslid Pieter De Cock op de gemeenteraad van gisteren.

Er zal bespaard moeten worden. Een rationalisering wordt het genoemd bij de korpsleiding. Een besparing die niet zal raken aan de dienstverlening van de burger stelt de uitvoerend burgemeester. De nieuwste documenten leren ons dat het over een tekort van 10 miljoen euro gaat in 2025. En dat hadden we ook moeten zien aankomen volgens het bestuur, raadsleden die hun werk doen hadden dit moeten zien aankomen.

Dat deze raadsleden geen inzage krijgen in de relevante documenten, dat is maar bijzaak. Dat er geen jaarrekeningen van de politie te vinden zijn, is blijkbaar een te vergeten detail, iets waar we vooral niet te veel rekening mee moeten houden. De laatste publieke jaarrekeningen is die van 2021. De jaarrekening van 2022 bestaat maar is offline gehaald en ook niet voorgelegd aan de gemeenteraad. De jaarrekening van 2023 wordt nog afgewerkt. We zijn bijna zomer 2025! Het gebrek aan jaarrekeningen, is niet enkel boekhoudkundig not done, maar ook bestuurlijk. De Wet op de Geïntegreerde Politie (WGP), de Nieuwe Gemeentewet (WNG) en het Decreet Lokaal Bestuur (DLB) zijn nochtans heel helder over de intenties van de wetgever: de jaarrekening moet aan de raad worden voorgelegd in het eerste kwartaal volgend op het dienstjaar waarop de jaarrekening betrekking heeft. De jaarrekening moet dus worden vastgesteld voor 30 juni van het boekjaar volgend op het jaar waarop de jaarrekening betrekking heeft.

Dit gebrek aan transparantie zorgt dat de kritische stem in dit debat wordt gemuilkorfd. Met alle gevolgen van dien, dat zien we in wat nu voorligt. Collega’s, hoe cynisch zijn de recente uitlatingen van de uitvoerend burgemeester dan, over een slapende oppositie en raadsleden die hun werk niet doen als het op de financiering van de politie aankomt. Deze gemeenteraad kan momenteel onmogelijk zijn controlefunctie uitoefenen door een gebrek aan goede bestuurskunde. Faut le faire!

We hebben de laatste jaren veel grote investeringen in materiaal gezien. Een state of the art korps is een mooie ambitie, maar één die moeilijk te rijmen valt met financieel verlies. Dure bearcats staan stof te vangen in de kelder van het even dure mastergebouw, we moesten en zouden wapens hebben om drones uit de lucht te schieten. En dan wordt een financieel tekort voorgelegd? Het beste voorbeeld is de politieboot die quasi ongebruikt ligt rond te dobberen in een dok. De vraag is al te stellen of een eigen boot nodig is gezien de aanwezigheid van de federale havenpolitie en het havenbeveiligingskorps in onze stad. Daarbij kwam nog dat allerhande materiaal nodig bleek te zijn om deze boot te gebruiken, bijvoorbeeld een vrachtwagen met kraan om de boot in en uit het water te halen, want die infrastructuur was nog niet aanwezig. Hoe veel heeft heel dit project ons als stad al gekost? En is het nu normaal dat de politieagent in de straat daar financieel voor moet opdraaien?

Er zal in de politieagenten hun portefeuille gezeten moeten worden. Er zal ingegrepen worden op de dienstverlening naar de burger. En tegelijk wordt vooral beweerd dat de besparingen zich zullen houden tot een paar schoonheidsingrepen waar niemand iets van merkt. Een poetsbeurt minder, de catering vroeger sluiten, snoeien in weekenduren en premies. En ja, weekenduren en premies moeten geen open grabbelpot zijn maar moeten efficiënt en logisch ingezet worden. Maar besparen op premies en vergoedingen van politiepersoneel, hoe kan dit gebeuren zonder dat de burger het zal voelen? Hoe kan dergelijke operatie gebeuren zonder aan de dienstverlening richting de burger te komen? Dat is simpel, dat gaat gewoonweg niet. …

En het bewijs daarvan is gewoonweg ook terug te vinden. Er zal ingegrepen worden op de dienstverlening naar de burger, er zal ingegrepen worden in de politiebezetting van ons korps. En dat zijn geen veranderen die de Antwerpenaar ten goede zullen komen. En die kaalslag is nu al te merken. Ik wil gerust enkele voorbeelden aanhalen:

• De minimumbezetting van de interventiediensten in onze stad wordt op 19 ploegen gezet, 19 politieploegen die permanent op de baan zijn. Momenteel wordt die minimumbezetting ’s nachts gewoon meermaals niet gehaald. Het is geen uitzondering dat er maar 14 ploegen op de baan zijn. Eventjes kort gesteld is dat een ploeg op Linkeroever, drie ploegen binnen de Leien, en dan nog 1 ploeg per district. Wordt dan als agent maar eens naar een gewelddadig incident geroepen, terwijl er amper versterking in de buurt is. De politiemannen en -vrouwen die voor onze veiligheid de straat opgaan verdienen beter. Is dat een rationalisering? Is dat een besparing die de burger niet raakt?
• Een tweede voorbeeld, een onderwerp dat in de campagne vaak is aangeraakt. Waar kan de Antwerpenaar ’s nachts nog terecht bij de politie? De nachtploegen zijn er te weinig, gelukkig is er nog één politiekantoor ’s nachts geopend. Weliswaar moet je uit heel de stad dan naar Berchem, maar beter dan niets zeker! Tenzij de voorstellen van de korpsleiding werkelijkheid worden in de besparingsoefening. Daar ligt het voorstel om het centraal onthaal te sluiten tussen 2u en 7u. Het kantoor blijft bemand uiteraard, over een sluiting van het kantoor wordt niet gesproken. Maar het onthaal zou uit rationalisatie wel toegaan. Met andere woorden, de burger staat ’s nachts ook voor het laatste politiekantoor voor een gesloten deur. Is dat een rationalisering? Is dat een besparing die de burger niet raakt?
• Ten derde dan onze agenten die hun loon zien verminderen. Zoals gezegd moeten premies geen blanco cheque zijn die iedereen naar hartenlust kan opeisen. Maar zij zien we hun vergoedingen naar beneden gaan, en reageren daar ook op. Er zouden momenteel 40% meer aanvragen zijn door politiepersoneel om nevenactiviteiten te mogen uitvoeren. Politiepersoneel mag net als iedereen flexijobs uitoefenen na de uren, in het weekend of als extra dag in een deeltijds werkrooster. Maar zij moeten dit aangeven en toelating krijgen. 40% meer aanvragen, dat betekent dat de geplande besparingen zorgen dat ons blauw op straat zijn plunje uittrekt en ’s avonds of in het weekend ergens anders zijn boterham gaat verdienen. Weg politie inzet op de moeilijkere uren. Is dat een rationalisering? Is dat een besparing die de burger niet raakt?

Collega’s, zo kan ik nog even doorgaan. Het punt is dat de mededeling dat de dienstverlening van politie naar de Antwerpenaar niet zal minderen met de besparingsoefening, even waar is als stellen dat de gemeenteraad inzicht heeft in de jaarrekeningen om het beleid te controleren. Niet dus. Ik vrees dat de plannen die ik nu zie en hoor daar een enorm effect op zullen hebben, en hoop van harte dat u mijn ongelijk kan bewijzen. Niet door hier zomaar te vertellen dat ik ongelijk heb. Maar door dit te bewijzen op papier, in het personeelsbehoefteplan van de politiezone dat nu onderhandeld wordt, in de toekomstige beleidsbeslissingen over de politiezone, door de jaarrekeningen transparant voor te leggen. Want het enige dat telt, is dat de dienstverlening van ons blauw op straat performant blijft. Dat onze agenten zich gewaardeerd en gehonoreerd voelen. En dat de Antwerpenaar zich dag en nacht, 7 dagen op 7 veilig kan voelen.

In afwachting van het begrotingsdebat komende maand, alvast volgende vragen:

• Hoe wordt de gemeenteraad die ook de rol van politieraad moet spelen, verder geïnformeerd. Gaat u dit thematisch laten toelichten? Wanneer mogen we eerdere jaarrekeningen verwachten en is het uitblijven wel conform de wettelijke bepalingen?
• Wat was dat reservefonds? Hoe komt het dat die kas op enkele jaren nagenoeg leeg is? Waarom werd dat “spaargeld” gebruikt en voor welke doeleinden?
• Welke gevolgen zal de besparingsoefening hebben op de politionele dienstverlening? Welke gevolgen zal dit hebben op onze agenten? Welke gevolgen zal dit hebben op de burger? Zal bespaard worden op de werking, of blijft u van mening dat met enkele “rationalisaties” zoals het poetsen verminderen en geen avondmaaltijden aanbieden, de nodige sanering doorgevoerd kan worden?