Na het tragische ongeval van 24 augustus in de Lange Leemstraat riep CD&V Antwerpen nogmaals op om verkeersveiligheid een prioriteit te maken. Veiligheid boven doorstroming is voor ons absoluut de norm. Op 19 september 2021 ging ik hierover in debat met schepen Koen Kennis bij ATV in Wakker op Zondag. Sam Voeten bracht deze bezorgdheden ook in de Antwerpse gemeenteraad.
Verkeersveiligheid zou een absolute topprioriteit moeten zijn voor stad én districten. Maar ondanks goede intenties blijkt de praktijk in Antwerpen dramatisch. Alle verkeersdata tonen aan dat de zwakke weggebruiker in Antwerpen nog te veel gevaar loopt in ons verkeer. De laatste ongevallen waarbij dodelijke slachtoffers te betreuren waren bij fietsers of voetgangers, gebeurden nagenoeg allemaal op lichtengeregelde kruispunten.
Niet zo conflictvrije kruispunten
De Vlaamse regering maakte afgelopen jaren het principe van conflictvrije kruispunten de norm. Voor de stad Antwerpen werd zelfs een speciale software ontworpen die verkeerslichten aan kruispunten leest, de VLCC. Deze computer optimaliseert de verkeersstroom en probeert zo veel mogelijk conflicten tussen verschillende weggebruikers te vermijden.
Het is echter bedroevend om te zien dat de stad deze beveiligingen en optimalisaties al te vaak terugschroeft. Dit gebeurt wanneer het conflictvrij maken andere negatieve gevolgen met zich meebrengt. Een conflictvrije regeling vergroot de veiligheid niet als filevorming tot onveilige situaties leidt verderop in de straat. Indien het conflictvrij maken van een kruispunt tot problemen leidt, zou men de conflictvrije regeling echter niet zonder meer mogen terugschroeven. Het probleem moet dan meer diepgaand bekeken worden. “Moeten al deze wagens die tot onveilige situaties leiden echt wel op dit punt doorrijden? Is dit kruispunt wel goed ontworpen om alle verschillende weggebruikers veilig op te vangen?” Dat zijn de vragen die eerst gesteld en beantwoord moeten worden.
Dit gebeurt te weinig. Bij problemen met de conflictvrije regeling van kruispunten, worden conflicten al te vaak terug toegestaan. Niet vanwege onveilige situaties, maar omdat de doorstroming niet meer optimaal loopt. Veiligheid gaat echter altijd boven doorstroming! Kruispunten worden ook niet eerst aangepakt als de minder veilige situatie terug wordt ingevoerd. De verkeerslichten worden gewoon aangepast, met eventueel een extra knipperlicht om op het gevaar te wijzen. Dat is problematisch.ATV Wakker op Zondag – 19 september 2021
Hoe het wel kan
De stad Antwerpen zou veel kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld door het invoeren van wijkcirculatieplannen. Zo een plan weert het verkeer in de woonwijken dat er niet echt moet zijn. Bewoners en bezoekers kunnen er vlot in en uit, sluipverkeer minder vlot. Dergelijke wijkcirculatieplannen of verkeerslussen zijn jammer genoeg niet bespreekbaar.
Een andere quick win zou het betrekken van de districten zijn. Op het meest lokale niveau van onze stad, de districten, zitten betrokken raadsleden en schepenen met kennis over hun wijken en straten. Zij worden niet betrokken, zelfs inzage in cijfers over de verkeersveiligheid in hun district wordt niet toegestaan. Als het dit Antwerps stadsbestuur menens is met verkeersveiligheid, gebruikt men de kennis en expertise van de ambtenaren, schepenen en raadsleden in de districten.
