Meer dan een kwart van de Antwerpse baby’s en peuters groeit op in een kansarm gezin, en ruim 28% van de inwoners leeft in armoede. Ondanks een lichte daling tijdens de afgelopen legislatuursperiode blijft armoedebestrijding één van de grootste uitdagingen voor onze stad. Recente crisissen, zoals de coronapandemie en de energiecrisis, hebben de druk op veel gezinnen verder verhoogd. Een ongeluk, een onvoorzien faillissement, plotse werkloosheid of een scheiding… meer dan 150.000 mensen in onze stad bevinden zich in een heel kwetsbare situatie, 1,6% van de Antwerpenaren is afhankelijk van financiële bijstand van het OCMW. Deze mensen verdienen een sterk sociaal beleid dat is afgestemd op hun noden.
Armoede kan echter niet enkel beoordeeld worden op basis van het aantal mensen dat een leefloon krijgt. De cijfers tonen immers aan dat een veel grotere groep moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, en deze groep is door de recente crisissen nog groter geworden. Dit is zorgwekkend en onaanvaardbaar. In het komende decennium verwachten we een bevolkingsgroei in Antwerpen van ruim 13 duizend mensen. Dit vraagt in de komende jaren om een veelzijdige aanpak en een beleid dat zich richt op de realiteit van een diverse stad. Zo kunnen we voorkomen dat het aantal mensen in armoede toeneemt. Een sociaal beleid dat de armoedecijfers keert, dat is onze ambitie voor ’t Stad.
We voorzien een sterke ondersteuning voor kinderen en jongeren in armoede
- Organisaties die zich inzetten voor kinderen uit kansarme gezinnen verdienen een betere ondersteuning. Huiswerkbegeleiding, een luisterend oor voor kinderen in moeilijke situaties, en mogelijkheden om te sporten en deel te nemen aan culturele activiteiten zijn essentiële bouwstenen voor een warme samenleving. Daarom ondersteunen we partnerschappen tussen scholen en buurtverenigingen die huiswerkbegeleiding aanbieden. Hierdoor kunnen scholen ook na de laatste schoolbel ontmoetingsplaatsen worden voor sportactiviteiten en studiebegeleiding.
- We bouwen een aangepaste opvang uit voor jonge daklozen, gelijkaardig aan initiatieven zoals Huis Archimedes en Huis Sofia, die ook kwetsbare jongeren opvangen. Opvangplekken specifiek voor jongeren schenken actief aandacht aan problemen waar vooral jongeren mee kampen.
- We brengen het verborgen probleem van ‘couchsurfen’ beter in kaart. In Antwerpen zien we een verborgen probleem waar jongeren zonder vaste woonplek die tijdelijk bij vrienden of familie verblijven. Dit brengt deze jongeren in een sociaal kwetsbare situatie, die vaak onopgemerkt blijft. Met meer data rond deze problematiek zoeken we naar gepaste oplossingen om deze jongeren meer stabiliteit te bieden.
We zetten in op de actieve opsporing van armoede en eenzaamheid om correcte hulp aan te bieden
- Wijkteams spelen een cruciale rol in het opsporen van armoede en eenzaamheid, samen met dienstencentra en lokale verenigingen. Mensen die in armoede leven, glippen vaak door de mazen van het net. Snel en effectief ingrijpen met de juiste informatie en een warme doorverwijzing naar hulp kan een groot verschil maken. Een bekend gezicht uit het wijkteam is daarbij van groot belang om vertrouwen te winnen en een laagdrempelige toegang tot hulp te bieden.
- We streven naar een goed werkende sociale kruidenier in elk district. Deze kruideniers zijn belangrijk voor het bevorderen van ontmoeting tussen sociaal kwetsbare Antwerpenaren. Iedereen heeft recht op toegang tot kwaliteitsvolle voeding of basisproducten. Door de samenwerking met supermarkten, havenbedrijven en groenteveilingen te versterken, kunnen we voedselverspilling tegengaan en de sociale kruideniers en het stedelijk voedselcentrum verder uitbreiden.
We voorzien voldoende (crisis)opvang
- Dak- en thuislozen moeten omringd worden met zorg en voldoende opvangmogelijkheden, ook overdag. We bouwen de opvangcapaciteit uit volgens het “Housing First”- principe, waarbij een stabiele woonsituatie wordt aangeboden met professionele begeleiding om de oorzaken van dakloosheid aan te pakken. Een vaste woonplaats biedt niet alleen rust en veiligheid, maar is vaak noodzakelijk om administratie te regelen of om werk te vinden. Eens dat lukt, kunnen mensen stap voor stap hun leven weer op orde kunnen krijgen.
- In de nacht van 19 oktober 2023 voerden 23 teams van hulpverleners, op vraag van cd&v, de eerste dak- en thuislozentelling in Antwerpen uit. Uit deze telling bleek dat 3.454 mensen in de stad dak- of thuisloos zijn, waaronder 910 kinderen. Deze cijfers tonen aan hoe dringend we het probleem grondig in kaart moeten brengen. We pleiten ervoor om deze telling om de drie jaar te herhalen, en dit in nauwe samenwerking met de sector. Door regelmatig data te verzamelen, kunnen we ons beleid beter afstemmen op de reële situatie op straat.
- Antwerpen kent heel wat mensen in precaire verblijfsituaties, waaronder mensen op de vlucht en mensen zonder verblijfspapieren. Zij hebben vaak minder rechten en een beperkte toegang tot diensten. In samenwerking met Fedasil blijven we inzetten op toekomstoriëntatie om deze mensen perspectief te bieden, of dat nu in Antwerpen ligt of elders. We ondersteunen organisaties die ook mensen zonder papieren toegang tot gezondheidszorg bieden wanneer nodig. Gezondheidszorg is immers een mensenrecht.
- De stad voorziet crisiswoningen voor specifieke omstandigheden, zoals mensen die door een woningbrand dakloos worden. Deze blijven vaak lang leeg staan tot er effectief een crisis plaatsvindt. Jammer genoeg kunnen heel wat mensen in een precaire situatie niet in deze woningen terecht, ondanks dat ze in hun eigen leven ook een crisis meemaken. Mensen die wel in een crisiswoning geraken, kunnen hier een bepaalde periode blijven. Zij moeten zo snel mogelijk naar de woningmarkt doorstromen, maar vinden vaak geen betaalbare woning. Hierdoor is de uitstroom uit crisiswoningen te klein, waardoor de crisiswoningen niet beschikbaar zijn voor anderen. Als we een Antwerpen zonder daklozen willen, herbekijken we wie wanneer recht heeft op een crisiswoning en versterken we de prioritaire doorstroom van mensen in een crisiswoning naar een sociale woning.
We versterken de financiële weerbaarheid en verduurzamen het leven van elke Antwerpenaar
- We maken Antwerpenaren al van jonge leeftijd bewust van verleidingen die tot schulden kunnen leiden, en leren hen verantwoordelijk met een budget om te gaan. We versterken daarnaast onze diensten voor schuldbemiddeling en budgetbeheer om inwoners tijdig te ondersteunen.
- Binnen het OCMW werken we verder met het referentiebudget voor een menswaardig inkomen (REMI). Met dit systeem kunnen we op maat van elke hulpbehoevende Antwerpenaar berekenen welk bedrag aan leefloon aangewezen is. Dit kan alleen effectief werken als er heldere spelregels zijn rond de parameters voor de berekening van dit referentiebudget.
- Samen met maatwerkbedrijven organiseren we energiescans en waterscans om eenvoudige ingrepen te doen die energie besparen en waterlekken tijdig opsporen. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar helpt ook financieel kwetsbare mensen om kosten te besparen.
We richten een Sociaal Huis voor doelgerichte en efficiënte hulpverlening op
- We pleiten voor het principe van een allesomvattend contactpunt van het Geïntegreerd Breed Onthaal. Mensen die financiële bijstand genieten van de overheid verdienen een efficiënte hulpverlening. Ze hoeven niet zelf op te zoek gaan naar welke hulp ze precies kunnen ontvangen. Geen nieuwe dienstverlener dus, maar een generalistische aanpak die geïntegreerd kan worden in de intakemomenten bij de meeste zorgverstrekkers. We zorgen dat mensen terechtkunnen bij het OCMW, de vakbonden, de mutualiteit op één moment en op één plaats. We zorgen voor één loket per district, waar vrijwilligers en professionals samenwerken zodat rechten maximaal automatisch worden toegekend.