Gepubliceerd

Deel dit standpunt

Antwerpen is op veel vlakken toonaangevend. De fusiehaven Port of Antwerp-Bruges biedt, met haar meer dan 1.400 bedrijven, rechtstreeks en onrechtstreeks werk aan meer dan 160.000 mensen. Onze haven ontvangt elk jaar 20.000 zeeschepen vanuit minstens 800 bestemmingen, vult 70% van onze winkelrekken en creëert een toegevoegde waarde van 21 miljard EUR, wat overeenkomst met 4,5% van het Belgisch BBP – wat evenveel is als de totale uitgaven van alle Vlaamse gemeenten en provincies samen. Al acht eeuwen lang is onze haven er één van wereldformaat, en dat willen we zo houden.

De haven moet daarom alle kansen krijgen om verder te groeien: mobiel, veilig, duurzaam, innovatief en vol investeringskansen. Dit betekent het omarmen van de nieuwste technologieën, het versterken van de infrastructuur en het bevorderen van circulaire praktijken. We zetten ons in voor het creëren van nieuwe investeringskansen en het verder uitbreiden van onze wereldwijde connectiviteit. Alleen door deze ambitie te combineren met draadkrachtig beleid kunnen we onze positie als wereldspeler behouden en versterken. Een Antwerpse haven van de toekomst, dat is onze ambitie voor ’t Stad.

We bouwen verder aan een slimme en multimodale haven

  • Een goed draaiende haven is een mobiele haven, en mobiliteit gaat verder dan wegverkeer alleen. We zetten volop in op een multimodaal vervoersnetwerk in en rond de haven, met een duidelijk en consistent vervoersbeleid. Dit omvat een blijvende samenwerking met bedrijven om het bestaande busvervoer van havenwerknemers verder uit te breiden en toegankelijk te maken voor iedere havenwerknemer. We blijven investeren in de Fietsbus en Waterbus als essentiële vervoersopties binnen de haven.
  • De verkeersdrukte in de haven is enorm, en met een kwart meer wegverkeer tegen 2030 wordt de situatie onhoudbaar. Het slagen van de modal shift hangt in grote mate samen met een moderne en betrouwbare spoorinfrastructuur. We willen tegen 2030 het aandeel van goederenvervoer per spoor verdubbelen, van 7% naar 15%. We blijven daarom investeren in de tweede spoorontsluiting van de haven en betere verbindingen naar het Duitse industriegebied via de IJzeren Rijn of 3RX. Dit moet op de agenda van alle betrokken overheden blijven staan.
  • Binnenvaart is essentieel om de modal shift te realiseren en minder vrachtwagens in ons verkeer te hebben. We ondersteunen academisch en technisch onderzoek naar geautomatiseerd varen. Een toekomst waarin onbemande schepen varen, leidt tot kostenreducties en biedt een oplossing voor toenemende mobiliteitsproblemen. Hierbij stellen we veiligheid op het water altijd prioritair.
  • We behouden de huidige belasting op drijfkracht als een rechtszeker kader, en spannen ons in om een uniforme belasting over het hele havengebied te realiseren.

We investeren in talent en infrastructuur om de toekomst van de haven te vrijwaren

  • De haven van Antwerpen heeft behoefte aan extra ruimte om containers te verschepen, wat cruciaal is voor onze economie en de bevoorrading met levensmiddelen. We zorgen voor een gedegen opvolging van de capaciteitsuitbreiding, met voldoende brede inspraak om van dit complexe project een succes te maken.
  • Heel wat infrastructuur in de haven, zoals bruggen en sluizen, hebben een historische achterstand in onderhoud, wat een groot pijnpunt vormt voor de havenmobiliteit. Samen met de Vlaamse overheid stellen we een investeringsplan op om deze werken te budgetteren en prioritair uit te voeren.
  • We finaliseren de verhoging van de waterkering in het havengebied in het kader van het Sigmaplan. Onze haveninfrastructuur en -industrie verdient een volwaardige bescherming tegen overstromingen.  
  • Onze haven is een talentmagneet. De haven is de grootste werkgever in de regio en trekt talent aan uit alle hoeken van de wereld. Initiatieven zoals het havenbelevingscentrum op de Droogdokkensite verleidt potentiële werknemers door hen een realistische kennismaking en begeleiding te bieden.
  • We laten in 2026 en 2030 ‘The Tall Ships’ opnieuw aanmeren in Antwerpen om jongeren warm te maken voor een carrière in de haven.

We streven naar een duurzame en energieneutrale haven

  • Tegen 2050 wil Port of Antwerp-Bruges energieneutraal zijn. Met 130 windmolens die samen een vermogen van 370 megawatt – genoeg stroom voor 370.000 huishoudens – opwekken, is de haven het grootste windturbinepark op het vasteland. In de toekomst willen we dit park verder uitbreiden om de overgang naar een energieneutrale haven en een groene-waterstofeconomie mogelijk te maken.
  • De combinatie van Antwerpen als tweede chemische cluster wereldwijd en de Zeebrugse kustligging biedt een unieke kans om een voortrekkersrol op te nemen in de uitrol van de waterstofeconomie. De CO₂-uitstoot van het volledige havengebied is geraamd op zo’n 17 miljoen ton. Projecten zoals Antwerp@C zorgen voor de afvang, opslag, en het hergebruik van CO₂, een belangrijke stap richting groene waterstof. Tegen 2025 zal een waterstoffabriek in NextGen District dan ook groene waterstof produceren.
  • We pakken het afvalprobleem in de haven sterk aan. De haven is immers een grote afvalproducent. Naast het correct verwerken van bedrijfsafval en het beperken van zwerfvuil bij overslag, willen we extra recyclagepunten, sensibiliseringscampagnes, en controlemaatregelen voor sluikstort en zwerfvuil langs het wegennet in de haven. Dit doen we samen met havenbedrijven.
  • Wat we al waarmaakten voor binnenschepen, breiden we uit naar zeeschepen: we voorzien walstroom zodat scheepsmotoren in de haven niet langer hoeven te draaien als ze voor anker liggen. We blijven bovendien havengelden koppelen aan de uitstoot van het schip en verstrengen verder progressief de emissienormen om een gezonde lucht te garanderen.
  • Om de energietransitie in de haven te versnellen, maken we beleidsruimte voor quick-wins en tussentijdse oplossingen. In functie van een robuust energiesysteem is differentiatie van energievormen en -bronnen wenselijk.

We zorgen voor veiligheid in de haven

  • De haven is een kwetsbare plek, niet in het minst vanwege de internationale drugstrafiek. We ondersteunen de inspanningen van het federale Stroomplan XXL en intensifiëren de samenwerking tussen overheden en spelers in de strijd tegen drugs. We zorgen voor meer (sociale) veiligheid voor werknemers en overnachtende truckers. We blijven preventieacties ondersteunen tegen inbraken en criminaliteit en bekijken of er nood is aan extra veilige vrachtwagenparkeerplaatsen.

We zetten verder in op een smart harbour

  • Slimme technologieën en digitalisering spelen steeds meer een hoofdrol. Onze haven is al hypergeconnecteerd en zal dat in de toekomst nog meer zijn. We bouwen verder aan een ‘smart harbour’ waar slimme technologieën zoals 5G, digital twin-systemen en AI worden ingezet om zowel maritieme operaties als de operaties op land vlotter en efficiënter te laten verlopen. We stellen onze haven open als innovatieplatform voor nieuwe technologieën en werken samen met publieke en private spelers aan de haven van de toekomst:
    • 5G zal een cruciale rol spelen in de verdere digitalisering van de haven. Het vormt de basis voor de ontwikkeling van geavanceerde technologieën, zoals het real-time verzenden en verwerken van beelden en data van drones en camera’s. De snelle uitrol van 5G in het havengebied is voor ons van het grootste belang om de technologische vooruitgang te ondersteunen.
    • We zetten in op de verdere ontwikkeling van het digital twin-systeem, een digitale kopie van de haven die real-time informatie biedt. Dit systeem geeft op elk moment inzicht in de exacte locatie van schepen, de actuele energieproductie van windmolens, en de status van belangrijke infrastructuur zoals boeien.
    • Artificiële Intelligentie (AI) biedt enorme kansen om processen in de haven te automatiseren, de capaciteit te verhogen zonder fysieke uitbreiding en tegelijkertijd te voldoen aan compliance-vereisten op het gebied van veiligheid. Door samen te werken met partners kunnen toonaangevende AI-projecten worden opgezet en het werk van havenarbeiders en -bedienden aanzienlijk worden vergemakkelijkt. Het gebruik van AI is een concurrentieel voordeel, daarom is het van essentieel belang dat we deze ontwikkeling omarmen.
    • Om het grote en complexe havengebied veiliger, efficiënter en slimmer te maken, werken we samen met verschillende partners aan een netwerk van autonome drones. Deze drones bieden talloze voordelen, zoals het efficiënter maken van de inspectie van infrastructuur, bewaking en monitoring, ligplaatsbeheer en de detectie van olievlekken of drijfvuil. We ondersteunen deze innovaties binnen een duidelijk afgebakend kader, zodat drones ook ingezet kunnen worden bij incidenten, zoals nu al gebeurt bij onze veiligheidsdiensten.

We gaan voor een goed bestuurde haven

  • We zetten in op een nieuw governance model met meer ruimte voor een co-creatief havenbeleid, tezamen met alle stakeholders: bedrijven, vakorganisaties, de nautische sector, natuurverenigingen,…
  • Bij de samenstelling van de raad van bestuur keren we terug naar 50% onafhankelijke bestuurders, waarbij de complementariteit van de bestuursploeg primeert.
  • Onze haven staat voor grote uitdagingen. Er zijn miljarden aan investeringen nodig om het klaar te stomen voor de toekomst: infrastructuur, energietransitie, ontsluiting, modal shift… Publieke middelen alleen zullen ontoereikend zijn. Om de haven als strategische infrastructuur blijvend in Antwerpen en Vlaanderen te verankeren, richten we een havencoöperatie op. Hier kan elke Vlaming duurzaam investeren in ruil voor een billijk rendement. De coöperatieve wordt bestuurd door onafhankelijke bestuurders.
  • We onderzoeken op welke wijze een meer rechtszeker kader gecreëerd kan worden met betrekking tot besluitvorming over de toekenning van gebruiksrechten en havenrechten, met ruimte voor wederwoord.
  • We pleiten in Vlaanderen voor een decretale integratie van MLSO in het Havenbedrijf.

We zorgen voor een populaire haven, voor en door heel Vlaanderen

  • We zetten in op Haventoerisme en -beleving. We rollen de rode loper uit voor kwalitatieve havenrondvaarten, bustours en ons maritiem erfgoed. Zo vergroten we het draagvlak voor de haven tot ver buiten Antwerpen.

Gerelateerde standpunten